Concept  Windenergie standpunt Burgerinitiatief DoeGewoonWatt: Nee, tenzij óf Ja, mits

versie 5 januari 2025

Inleiding
Het Burgerinitiatief DoeGewoonWatt (DGW) streeft naar een duurzame, lokale energietransitie met een evenwichtige verdeling van de lusten en lasten. Windenergie is een van de mogelijke pijlers om energie-neutraliteit te bereiken, maar roept ook vragen en zorgen op in de samenleving. Dit document schetst het standpunt van DGW met betrekking tot de ontwikkeling van (nog meer) windturbines in de gemeente Oude IJsselstreek (GOIJ). Het standpunt is gebaseerd op input van achterbanbijeenkomsten, workshops en de ervaringen van vergelijkbare of eerdere initiatieven.

1. Draagvlak en betrokkenheid van bewoners

DGW benadrukt het belang van draagvlak bij de ontwikkeling van windenergie. Dit vraagt om actieve betrokkenheid van bewoners in alle fasen van het proces:

Participatie: Direct omwonenden moeten kunnen meedenken, meepraten en meebeslissen. 

Communicatie: Transparante en tijdige communicatie over plannen, voordelen en eventuele nadelen.

Inspraak: Een duidelijke inspraakprocedure waarbij zorgen en suggesties als inbreng worden beoordeeld en alleen met duidelijk en onderbouwde motivatie kunnen worden afgewezen.

Voldoende draagvlak: Windenergieprojecten worden alleen gerealiseerd indien er aantoonbaar voldoende draagvlak is bij omwonenden, om bezwaarprocedures en spanningen in de gemeenschap te voorkomen. Voldoende draagvlak betekent niet met 100% draagvlak.

2. Voorwaarden voor plaatsing

De plaatsing van windturbines in Oude IJsselstreek dient aan de volgende voorwaarden te voldoen:

Nut en noodzaak: De toegevoegde waarde van (meer) windturbines in GOIJ moet duidelijk worden aangetoond, zowel voor de lokale gemeenschap als in de context van de doelen van de bredere energietransitie.

Inpassing in het landschap: Windturbines moeten zorgvuldig worden ingepast, gebaseerd op een robuuste procedure voor zoekgebied en zoekwijze en rekening  houdend met geluid, slagschaduw en
visuele impact.

3. Financieel en maatschappelijk rendement

DGW pleit voor een eerlijke verdeling van de opbrengsten en lasten:

Compensatie: Omwonenden binnen een bepaalde straal van de windturbines moeten een passende compensatie ontvangen. Waarbij de hoogte van de compensatie afhankelijk is van de afstand tot de windturbine. Het bedrag zou ook omgezet kunnen worden in gratis stroom gedurende de looptijd van het windproject.

Lokale participatie: Minstens 50% van het eigendom van een windproject dient lokaal te zijn, met een lage drempel voor deelname door bewoners. Er kan bijvoorbeeld een aantrekkelijke regeling komen voor omwonenden die de compensatie kunnen terug investeren in de windmolen met een passend gegarandeerd rendement.

Gebiedsfonds: Een deel van de opbrengsten moet worden geïnvesteerd in lokale gemeenschapsprojecten of verenigingen.

4. Duurzame samenwerking

Succesvolle realisatie van windenergieprojecten vereist samenwerking: 

Energiecoöperaties: Partnerschappen met andere energiecoöperaties, zoals Windunie of Betuwewind, kunnen expertise en investeringskracht bieden.

Gemeente en bedrijven: Samenwerking met de gemeente Oude IJsselstreek en lokale bedrijven is cruciaal om breed draagvlak te realiseren.

Voorlichting en educatie: Organiseren van informatiebijeenkomsten en excursies naar succesvolle windprojecten, zoals Naoberwind of windparken langs de A15, om lessen en inspiratie op te doen.

5. Innovatieve oplossingen

DGW ziet kansen om windenergie te combineren met andere duurzame innovaties en blijvend naar alternatieven te kijken zoals besparing en projecten met Klein Wind, Water en Zon. Bijvoorbeeld slimme energieopslag: Gebruik van batterijopslag of andere technieken om de continuïteit van energievoorziening te waarborgen.

Conclusie
Windenergie kan een belangrijke bijdrage leveren aan de energietransitie in Oude IJsselstreek, mits nut en noodzaak worden aangetoond en zorgvuldig en met respect voor de lokale gemeenschap wordt gewerkt. DGW zet zich in voor een breed gedragen en transparant proces, waarin bewoners actief worden betrokken en waarin de baten eerlijk worden verdeeld. Samen bouwen we aan een duurzame toekomst voor iedereen.